Χρήσιμες πληροφορίες για την αντιμετώπιση της νόσου COVID-19 κατά την κύηση, τον τοκετό και τη λοχεία


Γεώργιος Μ Ιατράκης MD., PhD.

Μαιευτήρας-Γυναικολόγος

Αν. Καθηγητής Μαιευτικής - Γυναικολογίας του Τεχνολογικού Τομέα της Ανώτατης Εκπαίδευσης, Δρ. Πανεπιστημίου Αθηνών, Mphil Πανεπιστημίου του Λονδίνου.

Προσκεκλημένος συγγραφέας

 

Οι κορονοϊοί (ή κορωνοϊοί) μπορούν να προσβάλλουν τον άνθρωπο και τα ζώα. Ειδικότερα, ο κορονοϊός-2 που προκαλεί Σοβαρό Οξύ Αναπνευστικό Σύνδρομο (Severe Acute Respiratory Syndrome CoronaVirus 2 -SARS-CoV-2) ευθύνεται για τη  νόσο από κορονοϊό που εμφανίστηκε το 2019 (COVID-19 -COronaVIrus Disease 2019).

Σημειώνεται ότι η πρόληψη, διερεύνηση, διάγνωση και αντιμετώπιση των εγκύων γυναικών με πιθανή COVID-19 είναι σε γενικές γραμμές παρόμοια με εκείνη των μη εγκύων γυναικών. (Βλέπε και σχετική παράγραφο στο Κεφάλαιο 5). Ο κίνδυνος της κάθετης μετάδοσης (από τη μητέρα στο έμβρυο) δεν είναι γνωστός. Για τις περισσότερες γυναίκες με ήπια νόσο COVID-19, που δεν έχουν παθολογικές ή μαιευτικές ενδείξεις για άμεσο τοκετό, δεν ενδείκνυται τοκετός. Στην «ιδανική» περίπτωση, ο τοκετός θα συμβεί μετά από μία αρνητική εξέταση (RT-PCR) για τον ιό, ή μετά από τον τερματισμό της απομόνωσης, ελαχιστοποιώντας έτσι την πιθανότητα μετάδοσης στο νεογνό. Στις περισσότερες περιπτώσεις, ο χρόνος και ο τρόπος του τοκετού (κολπικός τοκετός ή καισαρική τομή) δεν χρειάζεται να αλλάξουν ενώ ακόμα και σε ύπαρξη νόσου, κατά πάσα πιθανότητα, δεν θα χρειαστεί καισαρική τομή.

Η καισαρική τομή (ΚΤ) πρέπει να γίνεται μόνο για μαιευτικές ενδείξεις. Ενδεικτικά, αναφέρεται η περίπτωση τριών νεογνών που γεννήθηκαν με ΚΤ από μητέρες με λοίμωξη COVID-19 κάτω από αυστηρά μέτρα προστασίας από τη λοίμωξη. Ανάμεσα στις ενδείξεις για ΚΤ των παραπάνω περιπτώσεων αναφέρεται η εμβρυϊκή δυσχέρεια, το κεχρωσμένο με μηκώνιο αμνιακό υγρό και η COVID-19. Ωστόσο, τα νεογνά αυτά παρουσίασαν πνευμονία μέσα σε δύο ημέρες από τον τοκετό. Οι ρινοφαρυγγικές και  πρωκτικές εκκρίσεις τους ήταν θετικές για τον SARS-CoV-2 τις πρώτες ημέρες μετά τον τοκετό και αρνητικοποιήθηκαν στη συνέχεια.  Επίσης, ένα άρθρο με (μεταφρασμένο) τίτλο “Πιθανή Κάθετη Μετάδοση του SARS-CoV-2 από μια Μολυσμένη Μητέρα στο Νεογνό της” αναφέρεται σε ένα ασυμπτωματικό νεογνό που γεννήθηκε με ΚΤ σε απομονωμένο θάλαμο αρνητικής πίεσης. Το νεογνό αυτό εμφάνισε αυξημένα επίπεδα IgM και κυτοκινών και αυξημένο αριθμό λευκών αιμοσφαιρίων αν και διαδοχικοί έλεγχοι (Reverse transcriptase–Polymerase Chain Reaction [RT-PCR]) με ρινοφαρυγγικά δείγματα ήταν αρνητικοί. Ωστόσο, οι RT-PCR δεν θετικοποιούνται πάντα κατά τη λοίμωξη.

 Τονίζεται ότι από πρόσφατες συστάσεις του Αμερικανικού Κολλεγίου Μαιευτήρων και Γυναικολόγων, στην ερώτηση: “Θεωρείται η COVID-19 ένδειξη για καισαρική τομή (ΚΤ) για ασθενείς με ύποπτη ή βεβαιωμένη COVID-19;”, η απάντηση είναι όχι. Η ΚΤ πρέπει επομένως να βασίζεται σε μαιευτικές (από το έμβρυο ή από τη μητέρα) ενδείξεις και όχι μόνο στην κατάσταση από πλευράς COVID-19 (https://www. acog.org/clinical-information/physician-faqs/covid-19-faqs-for-ob-gyns-obstetrics).

Όλες οι γυναίκες που προσέρχονται για τοκετό πρέπει να ελέγχονται για σημεία και συμπτώματα COVID-19 (πυρετό, βήχα, πρωτοεμφανιζόμενη δύσπνοια) όπως και για το αν ήλθαν σε στενή επαφή με κάποιο άτομο με βεβαιωμένη ή υπό διερεύνηση COVID-19. Στην ιδανική περίπτωση, καλό είναι να έχει προηγηθεί (ή να γίνεται) εργαστηριακός έλεγχος για τη νόσο, κάτι που σταδιακά γίνεται πραγματικότητα καθώς υπάρχει πρόοδος στη γρήγορη διάγνωση. Όλοι οι επαγγελματίες υγείας πρέπει να φορούν μάσκες στη μονάδα νοσηλείας, υιοθετώντας την υπόθεση ότι κάθε ασθενής και επαγγελματίας υγείας μπορεί να έχει μολυνθεί με COVID-19. Στην ιδανική περίπτωση, οι έγκυες εσωτερικές ασθενείς με COVID-19 πρέπει να περιθάλπονται σε ειδικούς θαλάμους για την COVID-19 (π.χ. με αρνητική πίεση) πριν, κατά τη διάρκεια και μετά τον τοκετό. Οι γυναίκες με ύποπτη ή βεβαιωμένη COVID-19 πρέπει να φορούν μάσκα κατά τη διαδικασία του τοκετού και της γέννησης του νεογνού, αν και αυτό μπορεί να είναι δύσκολο κατά τη διάρκεια της ενεργητικής εξώθησης, κατά την οποία παρά την εφαρμογή της μάσκας θα μπορούσε να γίνει διασπορά αναπνευστικών σταγονιδίων. Για τον λόγο αυτό, όπως και σε άλλες περιπτώσεις, μερικοί συστήνουν τη χρήση μάσκας N95 (Βenson et al 2013) για τους επαγγελματίες υγείας που έρχονται σε επαφή με την έγκυο κατά το δεύτερο στάδιο του τοκετού, ιδιαίτερα σε βεβαιωμένες ή ύποπτες περιπτώσεις COVID-19.

Δεν είναι γνωστό αν ο ιός μπορεί να μεταδοθεί διαμέσου του μητρικού γάλακτος (ΜΓ), αλλά είναι γνωστά τα οφέλη του μητρικού θηλασμού και η προστασία που παρέχει το ΜΓ έναντι πολλών ασθενειών. Από περιορισμένα στοιχεία, ο ιός δεν βρέθηκε στο ΜΓ (CDC 2020) και, επιπλέον, ένα δυνητικό όφελος του ΜΓ είναι η ενδεχόμενη ανοσολογική προστασία του νεογνού. Ωστόσο, μπορεί να γίνει μετάδοση του ιού διαμέσου των σταγονιδίων από τη στενή επαφή κατά τον θηλασμό. Επομένως, σε μητέρες με επιβεβαιωμένη ή ύποπτη COVID-19, καλό θα είναι να γίνεται άντληση του ΜΓ (με κατάλληλα καθαρισμένη αντλία) από τη μητέρα που θα έχει καθαρά χέρια και θα φορά κατάλληλη μάσκα. Το ΜΓ πρέπει να χορηγείται στο νεογνό από ένα υγιές άτομο (που παίρνει τα απαραίτητα μέτρα υγιεινής) μέχρι η μητέρα να αναρρώσει ή να αποδειχθεί  ότι δεν έχει μολυνθεί. Αν δεν είναι δυνατή η σίτιση του νεογνού από ένα υγιές άτομο, οι μητέρες με επιβεβαιωμένη COVID-19 ή οι συμπτωματικές μητέρες με ενδεχόμενη COVID-19 πρέπει να παίρνουν τις κατάλληλες προφυλάξεις κατά τον θηλασμό για τη μη μετάδοση του ιού. Οι προφυλάξεις περιλαμβάνουν τον επιμελή καθαρισμό των χεριών και τη χρήση μάσκας (Berghella 2020 [09/04], CDC 2020).

 Επιστροφή στην αρχική σελίδα -Πίνακα -Περιεχομένων
Σύνδεσμος :  Διαδικτυακό βιβλίο: Ο Κορονoϊός (SARS-CoV2) και η προκαλούμενη νόσος COVID-19

 

 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου